Według polskiej tradycji i przepisów liturgicznych istnieją szczególne dni, w których nie odprawia się pogrzebów. Chodzi o dni o wyjątkowym znaczeniu duchowym, czyli przede wszystkim ważne święta kościelne. Dlaczego Wielkanoc, Boże Narodzenie i niektóre uroczystości liturgiczne wykluczają ceremonie pogrzebowe? Co z pochówkiem w niedzielę? Czy w dni ustawowo wolne z powodu świąt państwowych można organizować pogrzeby? Na te i inne pytania odpowiadamy w dalszej części artykułu!
Przesądy związane z organizacją pogrzebu
Polska tradycja pogrzebowa jest pełna symboliki i przesądów, które często wywodzą się z dawnych wierzeń. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych przekonań jest konieczność pochowania zmarłego trzy dni po śmierci. Według niektórych tradycji jest to czas potrzebny duszy, aby pożegnać się ze światem doczesnym.
Trzy dni symbolizują również śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, co nadaje temu zwyczajowi religijnego znaczenia. Nie zawsze możliwe jest jednak pochowanie ciała w takim czasie (np. jeśli 3 dzień wypadnie w święto lub w niedzielę).
Pogrzeb niedzielę a niepisana zasada – przez jednych uznawana, przez innych nie
Pochówek w środku tygodnia dla wielu osób oznacza konieczność brania urlopu lub wcześniejszego zwalniania się z pracy. Pod tym względem pogrzeb w sobotę czy niedzielę wydaje się lepszym rozwiązaniem. O ile z sobotą nie powinno być żadnego problemu, tak z niedzielą może być różnie.
Organizacja pogrzebu w niedzielę jest tematem budzącym kontrowersje. W wielu parafiach obowiązuje niepisana zasada, że w niedzielę ceremonie pogrzebowe się nie odbywają. Jednak w niektórych miejscowościach praktyka ta jest dopuszczalna, szczególnie w sytuacjach wyjątkowych. Ostateczna decyzja należy do proboszcza parafii i rodziny zmarłego.
Dlaczego w niedziele nie powinno się organizować pogrzebu?
Niedziela w tradycji chrześcijańskiej jest dniem odpoczynku i radości, upamiętniającym Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Kościół katolicki podkreśla, że tego dnia wierni powinni koncentrować się na uczestnictwie w mszy świętej i duchowym przeżywaniu święta.
Dodatkowo, odprawienie ceremonii pogrzebowej w niedzielę mogłoby zakłócić harmonogram nabożeństw, zwłaszcza w większych parafiach. Choć nie ma oficjalnego zakazu w prawie kanonicznym, tradycja oraz duchowy charakter tego dnia sprawiają, że wiele parafii rezygnuje z organizacji pogrzebu w niedziele.
Poza tym, istnieje przesąd, według którego pogrzeb w niedziele może oznaczać kolejną śmierć w rodzinie zmarłego (w najbliższym czasie). Stąd niektóre osoby wolą zorganizować pochówek w inny dzień.
W jakie dni nie ma pogrzebów?
Niektóre dni w kalendarzu liturgicznym są zarezerwowane wyłącznie dla szczególnych uroczystości religijnych, co wyklucza możliwość organizacji pogrzebów (dla przykładu w Wielki Piątek nie odbywa się żadna msza św.). Do takich świąt należą:
- Wielkanoc,
- Triduum Paschalne (Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota),
- Boże Narodzenie,
- Wszystkich Świętych,
- Boże Ciało,
- Wniebowstąpienie Pańskie,
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny.
Pogrzeb w oktawę wielkanocną
Oktawa Wielkanocy to szczególny czas w liturgii katolickiej, obejmujący osiem dni radości ze Zmartwychwstania Chrystusa. Choć jest to okres świąteczny, nie wyklucza możliwości organizacji pogrzebów.
Pogrzeb a święta państwowe – czy są przeciwwskazania?
Czasami powodem braku możliwości zorganizowania pogrzebu są względy inne niż religijne. W jakie dni nie robi się pogrzebów? Święta państwowe, takie jak 11 listopada (Święto Niepodległości) czy 3 maja (Święto Konstytucji), mogą utrudniać pochówek zmarłego. Zakłady pogrzebowe oraz cmentarze często ograniczają swoje działanie w dni ustawowo wolne od pracy. Dlatego warto wcześniej skonsultować się z lokalnym zakładem pogrzebowym, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Ze względu na tradycję i przepisy kościelne nie wykonuje się pogrzebów w niedzielę i święta. Warto pamiętać o tym, że w kontekście pochówku w niedzielę są też liczne przesądy, przez które niektórzy wolą wybrać inny dzień